رجوع به گفتمان امام(ره)

علی کمساری
معاون مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)
انقلاب سال 57 مردم ایران اسلامی وارد 40 سالگی خود شده است. آنچه تاکنون و در فراز و نشیب روزها و سالیان گذشته،
در کارنامه  این انقلاب اسلامی و مردمی ثبت شده سیاهه‌ای‌است بلند بالا، از موفقیت‌ها و کامرانی‌ها در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و البته ناکامی‌ها و مشکلات


و آسیب‌هایی که از ذکر آنها نه گریزی است و نه قابل کتمان و انکار می باشند و ما البته در این نوشتار درصدد بیان بیلان موفقیت‌ها یا عدم موفقیت‌ها نیستیم که در جای خود تاکنون بررسی شده
و از این پس نیز باید بدون ملاحظه و به دور از حب و بغض‌های متعصبانه مورد نقد سازنده قرار گیرد با این هدف که نقاط مثبت این کارنامه تقویت و نقاط ضعف، اصلاح و برطرف گردد. اما بر اساس یک اصل فلسفی «که هر چیزی باید به اصل خود ارجاع داده شود»، باید در چهلمین سالگرد پیروزی این انقلاب شکوهمند و تاریخ ساز، به ریشه‌های اصلی انقلاب رجوع کرد و آنها را مورد بازخوانی و مداقّه قرار داد.
نگارنده بر این عقیده است که ریشه اصلی قیام مردم ایران، در یک خواست تاریخی نهفته است. خواستی که ایرانیان مسلمان در طول اعصار گذشته همواره بر آن پای فشرده
و بر سر به دست آوردن آن جانفشانی کرده‌اند. این خواست تاریخی اما چیزی نیست جز اصل حاکمیت مردم بر سرنوشت خود در چارچوب اسلام. به بیان واضح‌تر می‌توان «جمهوری اسلامی» را برآیند خواسته تاریخی مردم ایران دانست و این همان چیزی است که عنصر اصلی و  دال مرکزی و کانون اصلی گفتمان امام خمینی(ره) را تشکیل می‌دهد. با بررسی دقیق و کارشناسانه گفتمان امام خمینی(ره) می‌توان گفت که این گفتمان پژواک و برآیند همان خواست تاریخی ملت ایران است که بر دو پایه اصلی جمهوریت و اسلامیت استوار گردیده، لذا   آنچه می‌تواند به عنوان گفتمان امام(ره) مطرح شود، جمهوری اسلامی است
 نه انقلاب اسلامی و در واقع انقلاب ابزار و بستری برای پیاده‌سازی این گفتمان محسوب می‌شود نه هدف و محتوای آن. اکنون و با این بیان، یکی از الزامات مهم 40 سالگی انقلاب اسلامی بازخوانی گفتمان امام خمینی(ره) به عنوان معمار، بنیانگذار و مؤسس نظام جمهوری اسلامی است. بی شک هر گفتمانی تا زمانی زنده، پویا و تأثیرگذار است که بتواند پاسخگوی نیازهای جامعه باشد. به دیگر بیان موجودیت هر گفتمان بستگی به خاستگاه مردمی آن دارد و البته پر واضح است که گفتمان اصلی امام و انقلاب چون پاسخی
به نیازهای تاریخی مردمان ماست می‌تواند همچنان تأثیرگذار و پویا بماند به شرط آنکه با آن معامله تاریخی نکرده و از منظر هویت طلبانه و پژوهش محورانه و تصنعی به آن نگاه نکنیم.
باید اجزای گفتمان امام(ره) را با نگاه اجتهادی بررسی کرد و البته از برخوردهای کاریکاتوری با آن اجتناب نمود. به راستی اصلی‌ترین الزام 40 سالگی، بازخوانی گفتمان امام خمینی(ره) و بررسی میزان همراهی گام‌های طی شده و برنامه‌های پیش رو با آن است که بی شک
این گفتمان همان آرمان تاریخی مردم ایران از گذشته دور تاکنون و تا فرداهاست. چنین باد!